‘We hebben elkaar nodig om effectief te blijven

  • 4 min.
  • Portret

De afgelopen jaren zag psychiater en geneesheer-directeur Mirella Laan de problematiek van de patiëntengroep van het ACT-team waarin ze werkt, complexer worden. Maar ook de behandelmogelijkheden nemen toe. ‘Het is mooi te merken als het is gelukt om een crisis te voorkomen.’

Mirella Laan weet hoe waardevol het kan zijn om bij een ggz-organisatie te werken. Onlangs kreeg ze te maken met een vrouw met complexe problematiek bij wie het suïciderisico hoog werd ingeschat. ‘Ik twijfelde of we een Bopz-maatregel moesten treffen en besloot de situatie voor te leggen aan een lid van onze commissie Suïcidepreventie. Zij zijn snel beschikbaar en we konden dus snel schakelen. Dat is niet alleen effectief, maar ook belangrijk voor je professionele veiligheid.’
Toen het ACT-team van GGNet Apeldoorn in 2008 van start ging, werd nog exclusief ingezet op intensieve ambulante behandeling van mensen met een psychotische stoornis.
Langzamerhand kwam er, mede als gevolg van de toegenomen diagnostische kennis en alertheid, steeds meer bij aan psychiatrische co-morbiditeit. Die complexiteit vraagt om intensieve samenwerking, ook met de ketenpartners zoals de sociale wijkteams en justitie. Het team werkt volgens het principe van shared caseload: ‘Elke patiënt kent ieder teamlid en vice versa. ‘s Ochtends nemen we de situatie van alle patiënten door aan de hand van een digibord. Een heldere structuur in de samenwerking is voor mij als regiebehandelaar erg prettig. Als die eenmaal staat, levert dat ruimte op voor de verdere ontwikkeling als team en voor de individuele professionals.’

Meebewegen

Vooral verslaving is een ernstig probleem binnen haar patiëntengroep. Laan: ‘De aandacht en behandelmogelijkheden voor verslaving zijn toegenomen. Onder meer dankzij scholing van onze medewerkers. In plaats van ons te richten op volledige abstinentie, zetten we meer in op harm reduction. Middels motiverende gesprekstechnieken leren we patiënten zich bewuster te worden van de effecten van hun gebruik en welke rol het speelt in hun leven. Dat resulteert in kleine, maar waardevolle stappen.’ Zoals in het geval van een verslaafde patiënt. ‘Eerder als hij had gebruikt, kon hij fors psychotisch decompenseren met een opname tot gevolg. Zijn vooruitgang zit hem in kennis over de invloed die de middelen op hem hebben. Als we hem willen bezoeken en hij zegt: “Kom nu maar niet, want ik heb net gebruikt”, dan maken we een nieuwe afspraak. We proberen ook mee te gaan in het perspectief van mensen. Als iemand zegt niet meer in de woonvoorziening van de maatschappelijke opvang te willen wonen, gaan we samen een begeleid wonen-project bekijken. Zelfs al hebben we onze twijfels. Meebewegen en in gesprek blijven dus. En vooral ook: de familie erbij betrekken. Het is prachtig als je merkt dat het als team is gelukt een crisis te voorkomen of de schade te beperken door op het juiste moment de juiste interventies in te zetten.’ Ze vindt het belangrijk dat de groep psychiaters die een commitment aangaat met een ggz-instelling niet te klein wordt. En ja, daar horen ook diensten bij. ‘We hebben elkaar nodig om effectief te blijven.’

Juridisch uurtje

Naast psychiater en aandachtsfunctionaris voor de meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld (zie kader), is Laan sinds 2016 geneesheer-directeur voor de regio Apeldoorn. Nadenken over de juiste interventie op het juiste moment, gebruikmakend van de wettelijke kaders, en die kunnen uitleggen aan de patiënt: het zorgt voor verdieping van haar vak. ‘Ik ben me meer bewust geworden van de complexiteit rond dwang- en drangmaatregelen. Bovendien’, zegt Laan, ‘de regelgeving verandert voortdurend en behelst meer dan de wet Bopz.’ De aios hebben het Bopz-uurtje met haar instemming om die reden omgedoopt tot het ‘juridisch uurtje’. De jurist met wie ze dat uurtje verzorgt, heeft oog voor de weerbarstigheid van de klinische praktijk: ‘En dat is prettig.’


Nieuwe meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld

Mirella Laan ziet de aangescherpte meldcode als een kans op een doorstart in de implementatie van de meldcode, met hernieuwde aandacht en een gedeeld belang voor patiënten en professionals. Bij GGNet is het beleid rondom de meldcode gekoppeld aan het familiebeleid. ‘Het is een krachtige manier om de signaalgevoeligheid rond Kindermishandeling en huiselijk geweld te vergroten. Zonder signaalgevoeligheid bij de professionals heb je weinig aan zo’n nieuwe code.
Ik denk dat de aanscherping meer handvatten geeft om te handelen, en helpt om stelliger te kunnen zijn. En ik zie het als mijn taak om onze professionals op de juiste manier in het zadel te zetten, en gemotiveerd te houden. Want het is en blijft een heel lastig onderwerp.’

De meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld is te downloaden via: www.knmg.nl.


Hoe behoudt u het werkplezier in deze tijden van werken regeldruk? Welke initiatieven neemt u daartoe en waar bent u in uw werk het meest trots op? Dat willen we laten zien in een serie portretten van enthousiaste psychiaters uit alle hoeken van het werkveld. Wilt u ook meedoen, reageren, inspireren? Mail dan naar redactie@depsychiater.nl.