Psychiatrie uit de kunst

  • 5 min.
  • Media & Cultuur

Wat is er de komende tijd te doen, te lezen of te zien op het gebied van psychiatrie en kunst, cultuur, boeken, film, televisie en nieuwe media? U leest het in de rubriek Media en cultuur.


recensie

PSYience

De kloof dichten tussen wetenschap en praktijk. Dat is wat de CWA beoogt met het nieuwe platform PSYience. Naast de geaccrediteerde e-Learnings wordt ook PSYience live geboden. De eerste interactieve sessie van PSYiende Live vond 30 november 2020 plaats en was opgezet als een wetenschapsshow waarbij bijna 400 leden zich bogen over de vraag of – en hoe – machine learning de klinische praktijk van een depressiebehandeling gaat beïnvloeden. Kijkers waren getuige van een laagdrempelige informatieve sessie in de stijl van een talkshow waarbij steeds de brug tussen wetenschap en praktijk werd geslagen. Opvallend was dat vragen en opmerkingen op de bijbehorende chat beduidend kritischer waren dan aan tafel. Als kijker, niet thuis op het gebied van onderzoek over neuroimaging, bekroop me daarom de vraag of het gesprek aan tafel wel scherp genoeg werd gevoerd. Tegelijkertijd was het mede daardoor, ook na een lange werkdag achter een scherm, plezierig en ontspannen om naar te kijken. Een extra bonus was het accreditatiepunt, verkrijgbaar na het maken van de eindtoets, die goed haalbaar was voor de kijker die geïnteresseerd had gekeken. Een zeer geslaagde start. De volgende uitzending volgt op 29 maart. Alle informatie vindt u op www.psyience.nl.
Marja van ’t Spijker, redactielid


Documentaire

(BE)DWANG

Foto (kleur) shot (be)dwang

Wesley Lenders kampt al sinds zijn tiende met een dwangstoornis. Psychiater Menno Oosterhoff heeft zelf ook een dwangstoornis en vertelt zijn visie. In de film vertelt Wesley wat een dwangstoornis is, wat het in kan houden en dat het van belang is om hulp te zoeken als je hier last van hebt. Hij vertelt hoe hij door de therapie weer op de been kwam, met extra steun zijn opleiding kon doen en hoe hij nu als fysiotherapeut kan werken. (BE)DWANG is een documentaire van Celesta van den Bor en Jessica van Loon.
www.youtube.com/watch?v=Sh12vmF6Scs&feature=youtu.be


werkboek

MANTRA

Foto (kleur) cover werkboek MANTRA

De behandelmethode MANTRA gaat heel gericht uit van die factoren die ervoor zorgen dat iemand anorexia nervosa ontwikkelt en die de ziekte in stand houden. Het MANTRA-werkboek, van Ulrike Schmidt en Janet Treasure, is voor (jong)volwassenen met anorexia nervosa.
Uitgegeven bij de Boom, 2020, 340 p., ISBN 9789044543087, €24,50 (paperback).


Expo

Masterpieces: Marlene Dumas

De solo-expositie Maar wie ik ben, gaat niemand wat aan van Marlene Dumas is de eerste tijdelijke tentoonstelling in de reeks Masterpieces in het vernieuwde Museum van de Geest | Dolhuys in Haarlem. Het kunstwerk Het Hooghuys bestaat uit een monumentale portrettengalerij met portretten van bewoners en medewerkers uit de gelijknamige psychiatrische instelling in Etten-Leur (nu GGz Breburg). Op basis van de polaroids heeft Dumas 36 schilderijen gemaakt, waarvan 26 portretten. Hoewel de portretten ongelijksoortig ogen in zowel gezichtsuitdrukking als schilderstijl en kleurintensiteit, gaan ze gelijkwaardig op in eenzelfde omgeving. De cliënten en medewerkers vormen samen een gemeenschap. Het onderscheid tussen wie is wie, lijkt verdwenen. De tentoonstelling is tot en met 15 december 2021.
Meer informatie: museumvandegeest.nl


Recensie

Voel je beter

Foto cover (kleur) Voel je beter Willem van der Bend

In Voel je beter koppelt Willem van der Bend ‘overbelasting van het systeem’ aan de meest voorkomende psychische klachten. Dit doet hij aan de hand van metaforen als: De mentale batterij, Energie-gevers en energie-slurpers, De processor en De filter voor het brein. Op het eerste oog zó eenvoudig dat het de vraag oproept wat de plaats is van dit boek. Is het een open deur? Een zelfhulpboek? Iets voor de eerste lijn? Dat het boek ook breder toepasbaar is, bemerkte ik toen ik de metaforen en terminologie bij meerdere cliënten welhaast ongemerkt begon te gebruiken. Het bleek een uiterst herkenbare gemeenschappelijke taal te bieden. Juist ook toepasbaar bij cliënten met complexe problemen, waar we vaak samen zoeken naar hoe, op een herstelgerichte manier, te leven met psychische kwetsbaarheid. Ook ervaringsdeskundige Lieke Hartmans uit ons FACT-team was enthousiast: ‘Eindelijk een boek waar in heldere taal wordt uitgelegd hoe iemand meer kan gaan luisteren naar het eigen lichaam en de signalen: precies het thema dat ik vaak bespreek. Dit boek biedt praktische handvaten om kennis te vergaren over de eigen “batterij” en “filter”.’ De belofte dat wetenschappelijke inzichten gecombineerd worden met de praktijk is wat mij betreft niet waargemaakt. Het is vooral een praktisch werkboek, met goed toepasbare werkmodellen. In die hoedanigheid zeker aan cliënten aan te raden of om samen mee aan de slag te gaan.
Marja van ’t Spijker, redactielid
Uitgegeven bij Kosmos, 2020, 224 p. ISBN 9789021577333, €20,99


Podcasts en Apps

Pillen & Praten

Foto cover podcast (kleur) Pillen & Praten

Psychiater Sisco van Veen en wetenschapsjournalist Roselien Herderschee bespreken in deze podcast de vier edities van Psyfar die ieder jaar verschijnen, samen met andere interessante en actuele psychofarmacologische onderwerpen. Zo wordt in de laatste podcast van 2020 gesproken over speekselvloed als bijwerking van clozapine en wat je hiertegen kunt doen. Ook spreken ze over de grote groep patiënten die met therapieresistente schizofrenie kampt. Hoe zijn zij te helpen? Is er meer dan medicatie?
Te beluisteren via: www.psyfar.nl/podcast

Psychiatrisch onderzoek

Foto cover app (kleur) Psychiatrisch onderzoek

De app ondersteunt in het omzetten van een template van een standaard psychiatrisch onderzoek in een uitgebreid statusmentalisonderzoek. De app is gebaseerd op het Handboek psychiatrisch onderzoek (Hengeveld, Oosterbaan & Tijdink, 2019).
Te downloaden op: apps.apple.com/nl/app/psychiatrisch-onderzoek/id1532077897


Boekentips

Houd afstand, raak me aan

Foto cover (kleur) Houd afstand, raak me aan Paul Verhaeghe

De coronacrisis moeten we aangrijpen om ingrijpend andere keuzes te maken, betoogt klinisch psycholoog en hoogleraar Paul Verhaeghe. Tegelijkertijd analyseert hij de impact van deze crisis op individueel niveau. Welk effect heeft dit ‘nieuwe normaal’ op ons welbevinden? Hoe kunnen we omgaan met eenzaamheid en onzekerheid, en is het vol te houden om niet te worden aangeraakt?
Uitgegeven bij De Bezige Bij, 2020, 136 p., ISBN9789403117515, € 14,99 (paperback)

De geheugenfabriek

cover boek (kleur) De geheugenfavriek van Veronica O'Keane

De geheugenfabriek beschrijft de bizarre, spectaculaire, komische en soms gruwelijke verhalen van patiënten van psychiater en hoogleraar psychiatrie Veronica O’Keane. Ze geeft onder andere antwoord op de vragen wanneer herinneringen worden weg gefilterd, waarom geur een belangrijke rol speelt, waar een psychose vandaan komt en waarom je een herinnering nooit kunt verwijderen en altijd deel blijft van wie je bent.
Uitgegeven bij Spectrum, 2021, 320 p., ISBN9789000367405, € 21,99 (paperback)

Opzettelijk ziek

Foto cover (kleur) Opzettelijk ziek Marc Feldman en Gregory Yates

Marc Feldman en Gregory Yates geven mensen die lijden aan het Syndroom van Münchhausen (by proxy) of de nieuw vorm waarbij online een ernstige ziekte wordt gesimuleerd een gezicht en geven adviezen over hoe met hen om te gaan.
Uitgegeven bij Boom, 2020, 368 p., ISBN9789024425778, €34,95 (paperback)


Tips voor deze rubriek

Illustratie (kleur) tekstwolk

Wat heeft u gezien, gelezen of gehoord over psychiatrie in de kunst of media? Mail uw tip(s) naar redactie@depsychiater.nl.