Het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS) in Suriname – een land met ruim 600.000 inwoners – heeft twee afdelingen voor acute opnames: een voor mannen en een voor vrouwen. Daarnaast is er een detoxafdeling. Elke afdeling heeft een capaciteit van twintig bedden. Het deel waar chronische patiënten zorg krijgen is veel groter: daar verblijven circa 160 patiënten voor langere tijd. Vincent Lumsden is psychiater bij PCS: ‘Dat zijn “blijfpatiënten” geworden. Er zijn in Suriname simpelweg te weinig mogelijkheden voor beschermd en begeleid wonen. Eigenlijk wil je als psychiater niet dat mensen permanent in een psychiatrische instelling verblijven; het liefst wil je dat ze in de samenleving functioneren. Een aantal niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) heeft gelukkig ook opvangmogelijkheden gecreëerd buiten het PCS die zich richten op mensen met weinig restcapaciteit of een verslaving. Ook daar verblijven mensen voor langere tijd. Er is daar geen sprake van tekst: Mariëtte Baks, wetenschapsjournalist een geprotocolleerde behandeling, maar er zijn wel lijnen met ons.’ Buiten dit soort huizen en het PCS wordt psychische zorg ook geboden door particuliere artsen en psychologen. Lumsden: ‘De mildere vormen van bijvoorbeeld angsten en depressieve stoornissen proberen we in Suriname zoveel mogelijk in de eerste lijn te behandelen. De complexere patiënten worden als het even kan naar ons centrum gestuurd.’
Stigmatisering
Lumsden vindt zijn werk als psychiater in Suriname boeiend omdat er zoveel te doen is en hij min of meer gedwongen wordt breed bezig te zijn. ‘Je kunt je hier als psychiater niet toeleggen op een specifiek aandachtsgebied, daarvoor zijn we met te weinig. Je behandelt hier iedereen: jong en oud met een diverse problematiek. Daardoor verveelt het echt nooit.’ Uiteraard loopt hij wel tegen een aantal zaken aan die hij graag anders zou zien. Zo kampt ook het PCS met een personeelstekort. Volgens Lumsden draagt de stigmatisering, die in Suriname heel groot is, hieraan bij: ‘Stigmatisering speelt niet alleen een rol bij het zoeken van hulp door mensen die hulp nodig hebben, maar maakt ook de drempel om in de ggz te gaan werken hoger. Stigmatisering is ook van invloed bij het vergaren van fondsen. Wij krijgen een stiefmoederlijke behandeling als er gelden verdeeld worden. Daarom probeer ik keer op keer het belang van goede psychische zorg op de agenda te krijgen bij mensen die daarover gaan. Ik wil dat ze meer geld voor ons vrij maken.’ Hij lacht: ‘Dat zou toch een kéér moeten loskomen!’
Lumsden: ‘Angst, depressies en middelenmisbruik komen veel voor
